Żel pod prysznic to jeden z podstawowych kosmetyków pielęgnacyjnych codziennego użytku. Jest odpowiedzią na rosnące tempo życia i wzrost świadomości dotyczącej higieny osobistej. Produkt ten ma za zadanie usunąć brud, łój oraz zanieczyszczenia naskórka, a także przeciwdziałać wysuszeniu, nawilżać i odżywiać skórę. Przy zakupie warto zwrócić większą uwagę na jego skład i zawartość substancji aktywnych. Wiadomo że chemia jest wszechobecna wokół nas, od tworzyw sztucznych w sprzęcie AGD, po żywność kupowaną w sklepie. Składniki chemiczne są nieodzownymi elementami współczesnego życia codziennego, a jednym ze sposobów użycia chemikaliów w życiu codziennym jest właśnie mycie ciała. Sprawdźmy jaka była historia żelu pod prysznic. Jakie składniki znajdziemy w butelkach żeli które stoją w naszych łazienkach. Dowiedzmy się jak uniknąć nabicia w przysłowiowa butelkę.

Rzut oka na historię żelu pod prysznic

Dziś można znaleźć wszelkiego rodzaju mydła w każdym sklepie, do którego wejdziemy. Jednak płynne środki czyszczące, to produkty raczej współczesnego czasu. Historia mydeł w płynie i żeli zaczęła się dopiero niedawno – w połowie XIX wieku.  

Żel pod prysznic jest pochodną mydła w płynie, które jako pierwszy opatentował w 1865 roku William Shepphard. Jednak produkt nie zyskał wówczas na popularności, aż do momentu, gdy ponad 30 lat później B.J. Johnson rozpoczął sprzedaż płynnego mydła Palmolive w 1898 roku. Stało się ono tak popularne, że został zmuszony do zmiany nazwy swojej firmy z B.J. Johnson Soap Company na Palmolive. Do dziś mydła Palmolive pozostały jednymi z najpopularniejszych mydeł na świecie.
W ciągu XX wieku powstało wiele innych mydeł i żeli. Rozwój nowoczesnej chemii umożliwił stworzenie żelu pod prysznic specjalistycznych płynnych środków czyszczących do czyszczenia całego ciała.

Główną różnicą między mydłami w płynie a żelami pod prysznic jest to, że żele nie zawierają zmydlonego oleju. Opierają się głównie na ropie naftowej, mają wiele składników chemicznych, które ułatwiają czyszczenie skóry, lepiej pienią się w obszarach o twardej wodzie, nie pozostawiają resztek mineralnych na skórze i wannie i są w zrównoważonym stanie PH (nie podrażniają skóry ). Ponieważ niektóre żele pod prysznic mogą powodować wysychanie skóry po użyciu, wielu producentów wprowadza różne receptury nawilżające.

Mydła w płynie, mydła w piance, płyny do mycia ciała i żele pod prysznic zajmują dziś 10 razy więcej miejsca na półce w drogerii aniżeli tradycyjne mydła w kostce.

Składniki zaklęte w butelce

Codzienna pielęgnacja naszej skóry często opiera się o kosmetyki, które wybieramy bez większego zastanowienia. Niestety jest to duży błąd, ponieważ okazuje się, że to właśnie one mają najczęstszy kontakt z naszą skórą. Takie z pozoru zwyczajne kosmetyki pielęgnacyjne jak mydło, szampon czy żel pod prysznic mają ogromny wpływ na kondycję naszej skóry. Prawda jest taka że żel żelowi nierówny. Jego właściwości myjące i pielęgnujące zależą od rodzaju i jakości składników oraz ich proporcji. Warto zatem czytać etykiety na opakowaniach kosmetyków myjących. Sprawdźmy co w butelce żelu piszczy, które składniki są dobre, a na które powinno zwrócić się szczególną uwagę.

Żel pod prysznic to środek myjący niezawierający mydła, czyli soli kwasów tłuszczowych. Funkcję myjącą spełniają różne substancje chemiczne. Jest ich wiele, są skomplikowane, trudne do zapamiętania. Popularnie nazywane są detergentami. Nie mają zbyt dobrej sławy, bo to za ich przyczyną skóra może stać się sucha i łuszczyć się, czasem jest napięta. Jednak to dzięki detergentom żel obficie się pieni. Wśród składników żeli są  substancje mniej i bardziej szkodzące skórze, jednakże ich wady rekompensowane są przez inne składniki znajdujące się w produkcie. Są to środki pielęgnujące: nawilżające, natłuszczające, substancje o działaniu antybakteryjnym, witaminy, aromaty, ekstrakty roślinne.

Żele pod prysznic w swoim składzie powinny zawierać delikatne środki powierzchniowo czynne, których głównym zadaniem jest usuwanie zanieczyszczeń ze skóry. W tym celu najczęściej używany jest Cocamidopropyl Betaine, zaliczany do tych łagodniejszych środków myjących. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że w połączeniu z SLS może on podrażniać skórę oraz powodować wypryski lub łupież. I niestety właśnie w składach drogeryjnych żeli Cocamidopropyl Betaine stosowany jest łącznie z SLS, SLES, ALS, SCS czy SMS. Składników odpowiedzialnych za oczyszczanie skóry jest bardzo dużo, jednak należy zwrócić uwagę na ich specyfikę, ponieważ większość jest niestety szkodliwa, drażniąca, może osłabiać barierę ochronną skóry, wysuszać ją, a nawet powodować podrażnienia. W kosmetykach naturalnych można natomiast spotkać łagodniejsze środki myjące m.in. Sodium Lauroyl Methyl Isethionate, Sodium Lauroyl Glycinate, Sodium Cocoyl Glutamate czy Sodium Cocoyl Isethionate. Są to związki pochodzenia roślinnego, dzięki czemu są delikatne dla skóry.

W żelach pod prysznic nie może zabraknąć również substancji aktywnych, które dodatkowo natłuszczą, odżywią i nawilżą skórę. W tym celu do receptury dodawane są oleje i ekstrakty roślinne. Do nawilżających składników, jakich warto szukać w żelach pod prysznic należą: witaminy (szczególnie B3), gliceryna, masło shea.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę na substancje, które to nawodnienie wzmocnią, co w kosmetyce określa się zdolnościami do tworzenia warstwy okluzyjnej, która zapobiega samowolnemu parowaniu wody. Substancje, mające zdolność tworzenia warstwy okluzyjnej to szczególnie Glycol Distearate oraz Acrylates Copolymer.

Środki powierzchniowo czynne, czyli detergenty mogą stanowić nawet 50 procent zawartości żelu pod prysznic, a pozostała część składa się z połączenia wody i składników do zagęszczania, konserwowania, emulgowania, dodawania zapachu i koloru. Często stosuje się wiele środków powierzchniowo czynnych w celu uzyskania pożądanych właściwości produktu. Aby zapobiec oddzieleniu się składników żelu pod prysznic, dodaje się emulgatory. Można również znaleźć środki kondycjonujące w celu nawilżenia skóry.

W ostatnich latach bardzo popularne były mikroperełki – małe kulki z tworzywa sztucznego (polietylenu), które były dodawane do różnych produktów kosmetycznych ze względu na ich właściwości złuszczające. Mikrokulki mogą jednak być przyczyną zanieczyszczenia wody i stanowić poważne zagrożenie dla środowiska i zwierząt wodnych. Powód jest prosty – tryliony mikrokulek stosowanych do produkcji kosmetyków trafiają do oceanu i mogą być spożywane przez żyjące w morzu zwierzęta. Dlatego już w 2015 roku w Stanach Zjednoczonych wprowadzono nowe prawo zakazujące od  2017 roku używania mikroperełek w kosmetykach spłukiwanych. W ślad za USA ruszyły inne kraje – pokazane na grafice poniżej. Od 2018 zakaz obowiązuje też w Wielkiej Brytanii, Francji czy Szwecji. Dzięki kampanii społecznej Plastic Soup Foundation z każdym kolejnym rokiem zmiany w prawie wprowadzają kolejne państwa.

Jakie żele mamy do wyboru?

Żele pod prysznic można podzielić na dwie główne grupy. Jedna to kosmetyki tak zwane „drogeryjne”, zawierające głównie silne detergenty, które po dłuższym stosowaniu mogą podrażniać i przesuszać skórę, ale za to pięknie pachnące i obficie pieniące. Zawierają zazwyczaj syntetyczne środki czyszczące takie jak z SLS, SLES, ALS, SCS czy SMS. Druga grupa to kosmetyki bardziej naturalne, które w większości mają słabsze aromaty lub ich brak, a pienienie się ich nie zawsze jest obfite. Ich funkcje myjące zapewnione są przez ekstrakty roślinne, np. z mydlnicy lekarskiej.

Warto wiedzieć, że dobry żel pod prysznic to coś więcej niż kolorowe opakowanie, piękny zapach i całe masy piany. Przede wszystkim powinien on zawierać odpowiednie skomponowane składniki, które będą działały odżywczo i nie podrażnią naszej skóry. Warto też pamiętać, że droższe kosmetyki nie zawsze zawierają mniejszą liczbę substancji potencjalnie uczulających i szkodliwych, a zatem nie można ich uznać za bezpieczniejsze. Najlepiej więc dokonywać własnych, przemyślanych wyborów, dobierać produkt sprawdzając jego skład.

Marketing dzisiejszych czasów

Rynek żeli pod prysznic wart był w 2018 roku około 20 milionów USD i ciągle rośnie. Odkąd półki w drogeriach kosmetycznych zdominowane zostały przez żele pod prysznic, zwykłe mydło odeszło do lamusa. Młodzi ludzie dosłownie hejtują mydło w kostce – tak przynajmniej wynika z badań. Okazuje się, że ponad 60% z nas uważa, że jest pokryte zarazkami kostki szkodzą naszej skórze. Reklamy kuszą nas nieziemskimi doznaniami pod prysznicem, eksplozją świeżości i kremową konsystencją. Ale po wyjściu spod prysznica okazuje się, że ta chwila rozkoszy zaowocowała suchą i ściągniętą skórą.

Żel pod prysznic jest produktem kosmetycznym, który stosujemy codziennie, dlatego bardzo ważnym jest aby tego typu kosmetyki miały dobry skład. W kategorii DIY znajdziesz receptury na naturalne żele oraz płyny myjące, które zrobisz samodzielnie w domu. Może warto spróbować? Jeśli jednak zdecydujecie się na kolejna butelkę pięknie pachnącego żelu pod prysznic który kusi ze sklepowej półki, koniecznie sprawdźcie jego skład. Możecie wykorzystać SŁOWNIK INCI – czyli składników kosmetycznych, z którego dowiecie się szybko które składniki są dobre, a których należy stanowczo unikać.